پروفسور مریم میرزاخانی
پروفسور مریم میرزاخانی، استاد تمام جوان دانشگاه «پرینستون»، به عنوان یکی از 10 مغز برتر آمریکای شمالی معرفی شد و به او لقب سد شکن دادند. مریم میرزاخانی در سالهای 73 و 74 (سال سوم و چهارم دبیرستان) از مدرسهٔ فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال 1994 در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با 41 امتیاز از 42 امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی 1995 در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با 42 امتیاز از 42 امتیاز، رتبهٔ 1 طلای جهانی را به دست آورد.
میرزاخانی در دانشگاه شریف در رشته ریاضی ادامه تحصیل داد. میرزاخانی با دریافت بورسیه از طرفدانشگاه هاروارد به آنجا رفت و تحصیلاتش را در آنجا ادامه داد.
مریم میرزاخانی که تحصیلات کارشناسیارشد و دکتری را در دانشگاه هاروارد پشت سرگذاشت، به همراه 9 محقق برجسته دیگر چندی پیش در چهارمین نشست 10 برلیان، نشریه Popular Science در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت.به نوشته USA TODAY، این فهرست 10 نفره شامل محققان و نخبگان جوانی است که در حوزههای ابتکاری مشغول به فعالیت هستند و با این حال معمولا از چشم عموم پنهان ماندهاند. این فهرست بر اساس پیشنهادهای ارائه شده از سوی سازمانهای گوناگون، روسای دانشگاهها و ناشران انتشارات علمی برگزیده شدهاند.
این محققان برجسته جوان در حوزههای گوناگونی از گرافیک رایانهای تا ریاضیات و علوم رباتیک، افقهای تازهای در مرزهای جهان اطراف ما گشودهاند که مریم میرزاخانی ریاضیدان ایرانی یکی از آنهاست. میرزاخانی در سال 1999 میلادی موفق شد راه حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدتهای طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرمهای هندسی هذلولی بودهاند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راهحلی روشن در اختیار داشت: محاسبه عمق حلقههای ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی.
میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرمهای غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کردهاست. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری ازحلقهها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.
جوایزی که پروفسور میرزاخانی توانسته به آنها دست یابد:
جایزهٔ جهانی انجمن ریاضی آمریکا در سال 2013
جایزهٔ ایاماس بلومنتال در سال 2009
ارتقا به استاد تمامی ریاضی در دانشگاه استنفورد در ۳۱ سالگی، سپتامبر 2008
Clay Mathematics Institute Research Fellow 2004.
Harvard Junior Fellowship Harvard University, 2003.
Merit fellowship Harvard University, 2003.
IPM Fellowship The Institute for theoretical Physics and Mathematics, Tehran, Iran, 1995-1999.
مدال طلا (با نمرهٔ مطلق). المپیاد جهانی ریاضی (کانادا 1995)
مدال طلا. المپیاد جهانی ریاضی (هنگکنگ 1994)
جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کلی (Clay Mathematics Institute) درباره وی میگوید:
میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است، وی میتواند به سرعت از یک مثال ساده
به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.
بر آنیم که ریاضی بیاموزیم اما نه برای ریاضیدان شدن بلکه برای خردمند شدن.